In onze ergotherapeutische trajecten bij TOP Ergotherapie en Coaching werken we regelmatig met inzichten uit de polyvagaaltheorie. Deze theorie helpt ons én onze cliënten om beter te begrijpen hoe het zenuwstelsel reageert op stress, prikkels en sociale situaties – en wat je kunt doen om weer tot rust en balans te komen.
Wat is de polyvagaaltheorie?
De polyvagaaltheorie, ontwikkeld door dr. Stephen Porges, gaat over het autonome zenuwstelsel en hoe dit ons gedrag, gevoel van veiligheid en reactie op stress beïnvloedt. Volgens deze theorie hebben we drie belangrijke toestanden waarin ons zenuwstelsel kan verkeren:
- 🟢 Veilig en verbonden (ventraal vagale toestand) – Je voelt je veilig, sociaal en in contact met jezelf en anderen.
- 🟡 Actiemodus (sympathische activatie) – Je staat ‘aan’, bent alert of gestrest. Je wilt vluchten, vechten of presteren.
- 🔴 Shut-down of bevriezing (dorsaal vagale toestand) – Je voelt je uitgeput, afgesloten of machteloos.
Iedereen beweegt voortdurend tussen deze toestanden. Maar als je neurodivergent bent (zoals bij autisme, ADHD of HSP), of als je te maken hebt gehad met langdurige stress of trauma, dan is je zenuwstelsel soms ‘ontregeld’. Je reageert sneller heftig, raakt uit contact met jezelf, of herstelt langzamer van stress.
Wat betekent dit in de ergotherapie?
Bij TOP Ergotherapie en Coaching passen we de polyvagaaltheorie toe in onze manier van begeleiden, observeren en behandelen. We kijken niet alleen wat iemand doet, maar waarom – en vooral vanuit welk zenuwstelseltoestand iemand handelt.
Concreet betekent dit dat we:
- Werken aan lichaamsbewustzijn en signalen leren herkennen
- Oefeningen inzetten om zelfregulatie te versterken (ademhaling, beweging, zintuiglijke input)
- Een gevoel van veiligheid en vertrouwen opbouwen in de behandelrelatie
- Samen ontdekken welke regulerende activiteiten (zoals wandelen, diepe druk, ademwerk, structuur) bij iemand passen
- De omgeving aanpassen zodat stress wordt verminderd en herstel mogelijk is
Onze benadering is zacht, afgestemd en gericht op het (her)vinden van veiligheid – want alleen vanuit veiligheid kun je leren, groeien en functioneren.
Voor wie is dit waardevol?
De polyvagaaltheorie is relevant voor iedereen, maar zeker bij:
- ADHD, autisme en HSP – waar prikkelverwerking en stressregulatie extra aandacht vragen
- Burn-out, chronische stress of vermoeidheid – waar het zenuwstelsel uit balans is
- Jongeren met gedragsproblemen of spanningsklachten
- Mensen die moeilijk tot rust komen of zich vaak ‘afwezig’ voelen
Door het zenuwstelsel serieus te nemen, ontstaat er ruimte voor herstel – van binnenuit.
Wil jij beter leren omgaan met stress en overprikkeling?
Bij TOP combineren we praktische ergotherapie met zenuwstelsel-gebaseerde inzichten. Wil je meer grip op je lijf, je energie en je dagelijks functioneren? Neem gerust contact met ons op.
📞 Bel ons op 06-41052102
📧 Mail naar info@topergocoaching.nl
🌐 neem contact op via de contactpagina